મ્યુકોરમાઇકોસીસ એટલે શું?
મ્યુકોર્માઇકોસિસ એ એક પ્રકારનું ફંગલ ઇન્ફેક્શન છે, જે હાલમાં ભારતમાં કોવિડ -૧૯ દર્દીઓમાં જાuવા મળે છે.
“બ્લેક ફૂગ” તરીકે જાણીતું છે.
તે સામાન્ય રીતે સાઇનસ, અનુનાસિક (નસલ) મ્યુકોસા, મૌખિક મ્યુકોસા, ઉપલા જડબા, આંખો અને ફેફસાને અસર કરે
છે.મ્યુકોરમાઇકોસીસ એ કોવિડ સમયમાં સૌથી જીવલેણ ચેપ છે.
આ લક્ષણો પર ધ્યાન આપવુ
અનુનાસિક (નાકમાંથી):
નાકમાં ભરાવો થવો, કાળા રંગનો સ્ત્રાવ થવો, નાકમાંથી લોહીનો, સ્ત્રાવ થવો
મૌખિક:
દાંત ઢીલા થવા, દાંતમાં દુખાવો થવો, પેઢામાંથી પરુ આવવું, મૌખિક પોલાણમાં, કાળો રંગ થઇ જવો
ઓર્બિટ આઇ:
આંખની કીકીમાં સોજા આવવો, દ્રષ્ટિમાં સમસ્યા થવી, આંખ ખોલવામાં, અસમર્થતા થવી, આંખની કીકીને, હલચલમાં
મુશ્કેલી થવી
મ્યુકોરમાઇકોસીસ નું નિવારણ
જાu તમને કોવિડ થયો છે અને તે ખૂબ જ સંવેદનશીલ જૂથ (ઇમ્યુનોકોમપ્રોમિસાઇડ) માં આવે છે અને તમે સ્ટીરોઇડ થેરેપી /
ઇમ્યુનોમોડ્યુલેશન લીધું છે તો,
સુગર પર કડક નિયંત્રણ રાખો /સ્વચ્છતા જાળવો.
●પ્રારંભિક લક્ષણો માટે સજાગ રહો.
●ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.
●શ્રેષ્ઠ પરિણામ માટે પ્રારંભિક તપાસ કરવો.
મ્યુકોરમાઇકોસીસની સારવાર
મ્યુકોરમાઇકોસીસ એ એક જીવલેણ રોગ છે જેનો મૃત્યુ દર વધારે છે. જાu વહેલી તકે નિદાન કરવામાં આવે તો તેની
સફળતાપૂર્વક સારવાર કરી શકાય છે.
સર્જિકલ ડિબ્રીડમેન્ટ:
જાu તે નાક/સાઇનસ સુધી મર્યાદિત હોય તો એન્ડોસ્કોપિક સાઈનસ સર્જરી કરી શકાય છે.
જાu મૌખિક પોલાણ/ઉપલા જડબામાં આક્રમણ કરે છે, તો પછી ઓપન સર્જરી/નરમ પેશીઓ અને સ્નાયુઓની
શસ્ત્રક્રિયા / મેક્સિલેક્ટોમી/ એલ્વિઓલેક્ટોમી.
જાu આંખમાં થાય તો, આંખમાં ડિબ્રીડમેન્ટ અને ઇન્જેક્શન આપી શકાય છે. જાu આંખમાં થાય તો, આંખમાં
ડિબ્રીડમેન્ટ અને ઇન્જેક્શન આપી શકાય છે. જાu દ્રષ્ટિ નહીં હોય, તો પછી ઓર્બિટલ એક્સેન્ટેરેશન કરવામાં આવે
છે.
દવાઓ:
એમ્ફોટોરીસિન બી, સેવ્યુકોનાઝોલ, પોસકોનાઝોલ
નિદાન માટે કરવામાં આવતા પરીક્ષણો
વધુ સ્પષ્ટતા માટે શંકાસ્પદ દર્દી પર વિવિધ પરીક્ષણો કરવા જરૂરી છે.
નેઝલ બાયોપ્સી અને એન્ડોસ્કોપી
●ઓરલ સ્વેબ – મ્યુકોસાથી ટીસ્યુ બાયોપ્સી
●સીટી/એમઆરઆઈ – વિરોધાભાસ, પીએનએસ, ઓર્બિટ, મગજને લગતું
●બ્લડ ટેસ્ટ, સુગર (આરબીએસ), રીનલ ફંક્શન ટેસ્ટ
●ઇએનટી /મેક્શિલોફેસિયલ સર્જન/ચેપી રોગના વિશેષજ્ઞનો અભિપ્રાય
